Viêm bao hoạt dịch khớp vai: Nguyên nhân gây đau vai dai dẳng và cách xử lý

Cơn đau âm ỉ ở khớp vai, trở nên buốt nhói mỗi khi bạn cố vươn tay lên cao hay vươn ra sau lưng, là một trải nghiệm khó chịu mà không ít người từng gặp phải. Nhiều người thường nhầm lẫn cơn đau này với việc căng cơ đơn thuần. Tuy nhiên, nếu cơn đau kéo dài dai dẳng, ảnh hưởng đến cả giấc ngủ và các hoạt động sinh hoạt đơn giản, rất có thể bạn đang phải đối mặt với một tình trạng phổ biến có tên là viêm bao hoạt dịch khớp vai.

Đây là một dạng chấn thương chỉnh hình do quá tải, thường gặp ở những người có các hoạt động lặp đi lặp lại. Hiểu rõ về bản chất của tình trạng này, nguyên nhân gây ra nó và các chiến lược quản lý ban đầu sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc kiểm soát cơn đau và hỗ trợ quá trình phục hồi.

1. Viêm bao hoạt dịch là gì?

Để hiểu về tình trạng viêm, trước tiên chúng ta cần biết “bao hoạt dịch” là gì. Bên trong khớp vai và các khớp lớn khác của cơ thể, có những túi nhỏ, dẹt chứa một lượng nhỏ dịch lỏng. Những túi này được gọi là bao hoạt dịch.

Hãy tưởng tượng chúng như những “chiếc gối đệm” siêu nhỏ, nằm chèn giữa các cấu trúc như gân và xương. Vai trò của chúng là làm giảm ma sát, giúp cho các gân có thể trượt lên xương một cách mượt mà mỗi khi bạn cử động cánh tay.

Viêm bao hoạt dịch là tình trạng một hoặc nhiều túi đệm này bị kích ứng và viêm, sưng phồng lên. Khi bao hoạt dịch bị sưng, không gian trong khớp vai sẽ bị thu hẹp lại. Điều này khiến cho các gân (đặc biệt là gân chóp xoay) dễ bị cọ xát và chèn ép hơn khi bạn cử động, gây ra cơn đau và hạn chế vận động.

2. Những nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng này

“Sự quá tải” là từ khóa chính khi nói về nguyên nhân gây viêm bao hoạt dịch khớp vai. Tình trạng này hiếm khi xảy ra do một chấn thương duy nhất, mà thường là kết quả của sự “hao mòn” tích lũy theo thời gian.

• Các chuyển động lặp đi lặp lại qua đầu: Đây là nguyên nhân hàng đầu. Bất kỳ hoạt động nào đòi hỏi bạn phải liên tục nâng cánh tay lên cao hơn vai đều có thể gây kích ứng bao hoạt dịch.
  • Trong thể thao: Các môn như quần vợt (động tác giao bóng), cầu lông (đập cầu), bơi lội (sải tay), bóng chuyền, cử tạ (đẩy tạ qua đầu)…
  • Trong công việc: Họa sĩ, thợ sơn, thợ mộc, thợ điện, thợ làm tóc…
  • Trong sinh hoạt hàng ngày: Lau cửa kính, treo rèm cửa, với tay lấy đồ vật trên kệ cao.
• Tư thế xấu kéo dài: Việc ngồi làm việc với tư thế vai chùng, lưng gù về phía trước có thể làm thay đổi cơ chế hoạt động của khớp vai, thu hẹp không gian dưới mỏm cùng vai và tăng nguy cơ chèn ép bao hoạt dịch.
• Chấn thương trực tiếp: Một cú ngã hoặc va đập mạnh trực tiếp vào vai có thể gây viêm cấp tính cho bao hoạt dịch.
• Các bệnh lý đi kèm: Viêm bao hoạt dịch thường không “đi một mình”. Nó có thể là hệ quả của các vấn đề khác tại khớp vai như rách gân chóp xoay, gai xương do thoái hóa khớp, hoặc các bệnh lý viêm toàn thân như viêm khớp dạng thấp.

3. Các dấu hiệu nhận biết

Các triệu chứng của viêm bao hoạt dịch khớp vai thường phát triển từ từ. Hãy chú ý đến những dấu hiệu sau:

• Đau ở mặt ngoài hoặc mặt trước của vai: Cơn đau thường được mô tả là âm ỉ. Nó có thể trở nên buốt nhói và dữ dội khi bạn thực hiện các động tác nâng tay lên cao hoặc đưa tay ra sau.
• Đau tăng về đêm: Nhiều người cảm thấy đau hơn khi nằm, đặc biệt là khi nằm nghiêng về bên vai bị đau, gây ảnh hưởng đến giấc ngủ.
• Hạn chế tầm vận động: Bạn có thể cảm thấy khó khăn và đau khi thực hiện các động tác đơn giản như chải tóc, mặc áo, hoặc gãi lưng.
• Sưng và nóng tại chỗ (ít phổ biến hơn): Trong các trường hợp viêm cấp tính, bạn có thể thấy vùng vai hơi sưng và có cảm giác ấm hơn khi chạm vào.
• Đau khi ấn vào: Cảm giác đau nhói khi bạn dùng tay ấn vào vùng mỏm cùng vai.

4. Các chiến lược quản lý ban đầu tại nhà

Đối với các trường hợp nhẹ và mới khởi phát, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau để làm dịu cơn đau và giảm viêm.

• Nghỉ ngơi và điều chỉnh hoạt động:
  • Đây là bước quan trọng nhất. Hãy tạm thời ngưng hoặc điều chỉnh tất cả các hoạt động gây đau, đặc biệt là các chuyển động đưa tay qua đầu. “Nghỉ ngơi” không có nghĩa là bất động hoàn toàn, mà là tránh các tác nhân gây kích ứng.
• Chườm lạnh:
  • Trong 48-72 giờ đầu khi cơn đau cấp tính xuất hiện, chườm lạnh rất hiệu quả. Dùng túi đá bọc trong một chiếc khăn và đặt lên vùng vai đau trong 15-20 phút, lặp lại vài lần trong ngày. Chườm lạnh giúp giảm viêm và làm dịu cơn đau.
• Các bài tập vận động nhẹ nhàng:
  • Sau khi cơn đau cấp đã giảm bớt, việc thực hiện các bài tập nhẹ nhàng giúp duy trì sự linh hoạt và ngăn ngừa tình trạng cứng khớp.
  • Bài tập con lắc: Đứng cạnh bàn, dùng tay không đau để vịn. Cúi người về phía trước, thả lỏng hoàn toàn cánh tay bị đau xuống dưới và nhẹ nhàng đung đưa nó tới-lui, qua-lại như một con lắc.
  • Bài tập leo tường bằng ngón tay: Đứng đối diện tường, cách khoảng một cánh tay. Dùng các ngón tay của bên tay đau từ từ “bò” lên tường cao nhất có thể mà không gây đau nhói, giữ vài giây rồi từ từ “bò” xuống.

Lời kết

Viêm bao hoạt dịch khớp vai là một tình trạng phổ biến, là lời nhắc nhở rằng cơ thể chúng ta cũng cần được “bảo dưỡng”, đặc biệt khi phải thực hiện các công việc lặp đi lặp lại. Bằng cách nhận biết sớm các nguyên nhân và triệu chứng, đồng thời áp dụng các biện pháp xử lý ban đầu hợp lý như nghỉ ngơi và các bài tập nhẹ nhàng, bạn có thể kiểm soát hiệu quả cơn đau và tạo điều kiện tốt nhất cho quá trình phục hồi. Hãy lắng nghe cơ thể mình, đừng cố gắng chịu đựng cơn đau dai dẳng, bởi một khớp vai khỏe mạnh là nền tảng cho một cuộc sống năng động và không giới hạn.

Lưu ý quan trọng: Bài viết này chỉ mang mục đích chia sẻ thông tin và kiến thức tham khảo, không nhằm mục đích chẩn đoán hay thay thế cho lời khuyên từ các chuyên gia y tế. Các phương pháp xử lý ban đầu chỉ nên áp dụng cho các trường hợp nhẹ và bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ để có hướng dẫn phù hợp nhất.

Để chủ động kiểm soát các vấn đề xương khớp, ngoài việc điều chỉnh sinh hoạt, việc bổ sung dưỡng chất chuyên biệt là rất quan trọng. Sản phẩm The Root, với thành phần chứa hoạt chất Rg3 từ hồng sâm, tập trung vào hai mục tiêu chính: hỗ trợ giảm các phản ứng viêm gây đau và cung cấp dinh dưỡng nuôi dưỡng sụn khớp. Hãy tìm hiểu về The Root để khám phá giải pháp giúp bạn vận động linh hoạt và dễ chịu hơn.