Tê Bì Chân Tay: Khi Nào Là Do Tuần Hoàn Máu Kém, Khi Nào Là Bệnh Thần Kinh Ngoại Biên?

Cảm giác tê bì chân tay, ngứa ran như kiến bò hoặc châm chích là triệu chứng phổ biến mà nhiều người từng trải qua. Thông thường, nó chỉ xảy ra tạm thời khi bạn ngồi hoặc nằm sai tư thế khiến mạch máu bị chèn ép. Tuy nhiên, nếu tình trạng này diễn ra thường xuyên và kéo dài, rất có thể đây là dấu hiệu cảnh báo vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn.

Hai nguyên nhân phổ biến nhất gây tê bì chân tay là tuần hoàn máu kém và bệnh thần kinh ngoại biên. Dù biểu hiện có phần giống nhau, cơ chế gây ra và hướng điều trị lại hoàn toàn khác biệt. Hiểu rõ sự khác nhau giữa hai tình trạng này sẽ giúp bạn nhận biết sớm và xử lý đúng cách.

Tê bì chân tay do tuần hoàn máu kém

Tình trạng tuần hoàn máu kém xảy ra khi lưu lượng máu đến tay, chân không đủ để cung cấp oxy và dưỡng chất cho các mô. Khi các tế bào bị “thiếu oxy”, tín hiệu thần kinh truyền đến não bị rối loạn, gây cảm giác tê dại hoặc mất cảm giác ở đầu chi.

Nguyên nhân thường gặp: xơ vữa động mạch, bệnh mạch máu ngoại biên, cục máu đông hoặc lối sống ít vận động.

Đặc điểm nhận biết:

• Cảm giác: Tê dại, lạnh buốt, nặng nề ở đầu ngón tay, ngón chân.
• Thời điểm xuất hiện: Tăng khi nghỉ ngơi hoặc ngồi lâu, giảm khi vận động nhẹ hoặc xoa bóp.
• Dấu hiệu đi kèm: Da tái nhợt, xanh tím hoặc lạnh hơn bình thường. Ở người bệnh nặng, vết thương ở vùng này có thể lâu lành.

Tê bì chân tay do bệnh thần kinh ngoại biên

Khác với tuần hoàn máu kém, bệnh thần kinh ngoại biên xuất phát từ sự tổn thương của các dây thần kinh ngoại biên – “đường truyền tín hiệu” giữa não và cơ thể. Khi các dây thần kinh bị hư hỏng, tín hiệu cảm giác trở nên méo mó, khiến người bệnh cảm thấy đau rát hoặc châm chích bất thường.

Nguyên nhân phổ biến: bệnh đái tháo đường, thiếu vitamin B12, lạm dụng rượu, hoặc chấn thương.

Đặc điểm nhận biết:

• Cảm giác: Châm chích, nóng rát, đau buốt như điện giật hoặc kiến bò.
• Phân bố: Thường xuất hiện đối xứng ở hai bên, bắt đầu từ các đầu ngón tay và ngón chân rồi lan dần lên. 
• Biến chứng: Có thể gây yếu cơ, mất phản xạ, đi đứng loạng choạng hoặc dễ té ngã.

Bảng so sánh: Tuần hoàn máu kém và Bệnh thần kinh ngoại biên

4. Các Biện Pháp Tạm Thời Giúp Giảm Bớt Cảm Giác Tê Bì Tại Nhà

Nếu bạn thường xuyên cảm thấy tê bì chân tay, ngứa ran hay cảm giác châm chích khó chịu, đừng quá lo lắng. Trong nhiều trường hợp, đây có thể là phản ứng tạm thời của cơ thể khi tuần hoàn máu kém hoặc dây thần kinh bị chèn ép nhẹ. Một vài biện pháp đơn giản tại nhà dưới đây có thể giúp bạn giảm bớt sự khó chịu ngay tức thì.

Vận động và thay đổi tư thế thường xuyên

Ngồi hoặc đứng quá lâu ở một tư thế sẽ khiến máu khó lưu thông, từ đó gây ra tê bì chân tay. Hãy tập cho mình thói quen:

• Đứng dậy và đi lại nhẹ nhàng sau mỗi 30–60 phút làm việc.
• Tránh bắt chéo chân quá lâu khi ngồi, hoặc nằm nghiêng tì đè lên tay khi ngủ.
  Những chuyển động nhỏ như xoay cổ tay, vươn vai, co duỗi chân tay có thể giúp máu lưu thông tốt hơn, giảm nhanh cảm giác tê mỏi.
  

Ngâm tay, chân trong nước ấm

Một cách đơn giản mà hiệu quả là ngâm tay hoặc chân trong nước ấm khoảng 10–15 phút. Hơi ấm giúp giãn mạch máu, cải thiện lưu thông tuần hoàn, đặc biệt hữu ích nếu nguyên nhân đến từ tuần hoàn máu kém hoặc làm việc trong môi trường lạnh. Bạn có thể cho thêm vài lát gừng hoặc muối hột để tăng hiệu quả làm ấm và thư giãn.

Massage nhẹ nhàng vùng bị tê

Xoa bóp và massage là phương pháp dễ thực hiện, giúp kích thích lưu thông máu và hoạt động của các đầu dây thần kinh.
Hãy dùng lòng bàn tay hoặc đầu ngón tay xoa tròn nhẹ nhàng vùng bị tê trong vài phút. Việc này không chỉ giúp giảm tê tức thời mà còn giúp cơ thể thư giãn, giảm stress – yếu tố có thể góp phần làm nặng thêm tình trạng tê bì chân tay.

Giữ cơ thể ấm và đủ nước

Cơ thể bị lạnh hoặc mất nước cũng khiến tuần hoàn máu kém, làm cảm giác tê và châm chích xuất hiện thường xuyên hơn. Vì vậy, hãy:

• Mặc ấm khi trời lạnh, đặc biệt là giữ ấm bàn tay, bàn chân.
• Uống đủ nước mỗi ngày, giúp máu loãng hơn và lưu thông dễ dàng hơn.

Xem thêm: The Root Rg3 vs Vitamin tổng hợp: Nên bổ sung gì khi cơ thể suy nhược?

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Không nên xem nhẹ nguyên nhân tê bì chân tay nếu tình trạng này xảy ra thường xuyên. Hãy chủ động thăm khám khi bạn gặp các dấu hiệu sau:

• Tê bì kéo dài nhiều ngày, không cải thiện khi nghỉ ngơi.
• Cảm giác tê lan rộng dần từ đầu ngón lên cổ tay hoặc đầu gối.
• Có kèm yếu cơ, khó cầm nắm hoặc đi lại.
• Xuất hiện sau chấn thương vùng đầu, cổ hoặc cột sống.
• Cấp cứu: Nếu đột ngột tê liệt một bên cơ thể, méo miệng, khó nói — có thể là dấu hiệu đột quỵ, cần đưa đi viện ngay.

Xem thêm: Cải Thiện Tuần Hoàn Máu Não: 7 Phương Pháp Tự Nhiên Đã Được Chứng Minh

Kết Luận

Tê bì chân tay không phải là bệnh, mà là dấu hiệu cảnh báo cơ thể đang gặp trục trặc — có thể là tuần hoàn máu kém hoặc bệnh thần kinh ngoại biên. Việc nhận biết đúng nguyên nhân giúp bác sĩ lựa chọn hướng điều trị phù hợp, tránh biến chứng nặng nề về sau.

Thay vì tự chẩn đoán hoặc dùng thuốc giảm tạm thời, bạn nên đến cơ sở y tế để được thăm khám, thực hiện xét nghiệm cần thiết và nhận tư vấn điều trị chuyên sâu. Việc phát hiện sớm không chỉ giúp cải thiện cảm giác châm chích, tê bì mà còn bảo vệ sức khỏe hệ thần kinh và tim mạch lâu dài.

Xem thêm: Gin Hồng Sâm hỗ trợ bồi bổ, phục hồi sức khỏe, chống Stress, giảm mệt mỏi