Hội chứng đau khuỷu tay tennis: Không chỉ dành cho người chơi thể thao

Khi nghe đến cái tên “hội chứng đau khuỷu tay tennis” (tennis elbow), hình ảnh đầu tiên hiện lên trong tâm trí nhiều người có lẽ là một vận động viên quần vợt đang thực hiện một cú trái tay đầy uy lực. Cái tên này vô tình tạo ra một lầm tưởng phổ biến rằng đây là một chấn thương độc quyền, chỉ xảy ra với những ai cầm vợt trên sân đấu.

Tuy nhiên, sự thật lại hoàn toàn khác. Đây thực chất là một tình trạng viêm gân phổ biến, một dạng chấn thương chỉnh hình do quá tải, có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai. Từ những người thợ sửa ống nước, thợ mộc, họa sĩ cho đến cả những nhân viên văn phòng chăm chỉ gõ phím mỗi ngày – tất cả đều có thể trở thành “nạn nhân” của cơn đau khó chịu này. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bản chất thực sự của hội chứng này và cách nhận biết các dấu hiệu của nó trong cuộc sống hàng ngày.

1. “Khuỷu tay tennis” thực chất là gì?

Tên y học chính xác của hội chứng này là “viêm lồi cầu ngoài xương cánh tay” (lateral epicondylitis). Nghe có vẻ phức tạp, nhưng về cơ bản, nó mô tả tình trạng các gân ở mặt ngoài khuỷu tay bị viêm và tổn thương.

Các gân này là nơi bám của nhóm cơ duỗi cẳng tay, chịu trách nhiệm cho các động tác duỗi cổ tay và các ngón tay (ngửa bàn tay lên hoặc hướng các ngón tay lên trần nhà). Khi bạn thực hiện các hoạt động lặp đi lặp lại đòi hỏi phải nắm, siết hoặc xoay cẳng tay, các gân này phải chịu một áp lực liên tục. Theo thời gian, áp lực này gây ra các vết rách nhỏ ở cấp độ vi thể tại điểm bám của gân vào xương, dẫn đến phản ứng viêm và gây đau.

2. Tại sao nó lại không chỉ dành cho người chơi thể thao?

Cái tên “khuỷu tay tennis” ra đời vì nó rất phổ biến ở những người chơi quần vợt, đặc biệt là do kỹ thuật trái tay không đúng. Tuy nhiên, bất kỳ hoạt động nào gây quá tải cho nhóm cơ duỗi cẳng tay đều có thể là nguyên nhân.

Hãy xem xét một vài ví dụ rất đời thường:

• Công việc thủ công:
  • Họa sĩ, thợ mộc, thợ sửa ống nước: Các động tác sử dụng búa, tuốc nơ vít, cọ sơn đều đòi hỏi sự nắm siết và xoay cổ tay liên tục.
  • Đầu bếp, người bán hàng: Việc thái, chặt thực phẩm hoặc sử dụng máy quét mã vạch lặp đi lặp lại cũng là một yếu tố nguy cơ.
  • Người làm vườn: Cắt tỉa cây cối, dùng xẻng…
• Hoạt động văn phòng:
  • Sử dụng chuột và bàn phím: Mặc dù lực tác động nhỏ, nhưng việc duy trì một tư thế duỗi cổ tay liên tục trong 8 tiếng mỗi ngày, 5 ngày một tuần, cũng tạo ra một sự “hao mòn” tích lũy, đặc biệt nếu không gian làm việc không được thiết kế ergonomic.
• Sở thích và sinh hoạt hàng ngày:
  • Chơi nhạc cụ: Như violin, guitar.
  • Đan lát, may vá.
  • Mang vác vật nặng với khuỷu tay duỗi thẳng.

Như vậy, từ người thợ xây đến cô nhân viên văn phòng, ai cũng có thể mắc phải hội chứng này. Nó là một chấn thương của sự “quá tải” chứ không phải của riêng một môn thể thao nào.

3. Các dấu hiệu nhận biết sớm

Cơn đau của hội chứng “khuỷu tay tennis” thường khởi phát một cách từ từ và nặng dần lên theo thời gian. Hãy chú ý đến những dấu hiệu sau:

• Đau ở mặt ngoài khuỷu tay: Đây là triệu chứng chính. Cơn đau có thể âm ỉ, bỏng rát hoặc đau nhói khi bạn chạm vào vùng lồi xương ở mặt ngoài khuỷu tay.
• Đau lan xuống cẳng tay: Cơn đau có thể chạy dọc theo mặt ngoài của cẳng tay, đôi khi lan đến tận cổ tay.
• Đau tăng lên khi thực hiện các động tác cụ thể: Đây là dấu hiệu rất điển hình. Bạn sẽ cảm thấy đau hơn khi:
  • Nắm chặt một vật gì đó: Như bắt tay, vặn nắm cửa.
  • Nâng các vật dụng hàng ngày: Ngay cả việc nâng một ly cà phê, một cuốn sách hay một chai nước cũng có thể gây đau.
  • Thực hiện các động tác xoay và duỗi cổ tay: Như vắt khăn, sử dụng tuốc nơ vít, hoặc thậm chí là gõ phím.
• Cảm giác yếu ở cẳng tay và cổ tay: Bạn có thể cảm thấy khó khăn hơn khi cầm nắm đồ vật một cách chắc chắn.
• Cứng khớp vào buổi sáng: Vùng khuỷu tay có thể cảm thấy hơi cứng khi bạn thức dậy.

4. Khi nào bạn nên tìm đến sự tư vấn của chuyên gia?

Các trường hợp nhẹ có thể cải thiện khi bạn cho cánh tay nghỉ ngơi và tránh các hoạt động gây đau. Tuy nhiên, bạn nên đi khám bác sĩ chuyên khoa cơ xương khớp hoặc chấn thương chỉnh hình nếu:

• Cơn đau kéo dài dai dẳng hơn vài tuần và không có dấu hiệu thuyên giảm.
• Cơn đau ở mức độ nặng, ảnh hưởng đến khả năng thực hiện các công việc hàng ngày.
• Bạn không thể duỗi thẳng hoàn toàn cánh tay của mình.
• Vùng khuỷu tay có dấu hiệu sưng, đỏ hoặc nóng.
• Bạn có cảm giác tê bì hoặc kiến bò ở các ngón tay.

Việc thăm khám sớm sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác nguyên nhân, loại trừ các vấn đề khác và đưa ra những lời khuyên phù hợp về việc nghỉ ngơi, điều chỉnh hoạt động và các bài tập vật lý trị liệu cần thiết.

5. Một vài lưu ý trong sinh hoạt để giảm áp lực lên khuỷu tay

• Nghỉ giải lao thường xuyên: Nếu công việc của bạn đòi hỏi các động tác lặp đi lặp lại, hãy dành ra vài phút mỗi giờ để cho cánh tay được nghỉ ngơi và thực hiện các động tác vươn vai, duỗi tay nhẹ nhàng.
• Kiểm tra lại không gian làm việc: Đảm bảo bàn phím và chuột được đặt ở vị trí giúp cổ tay bạn luôn ở tư thế thẳng và tự nhiên.
• Học cách nâng vật đúng cách: Khi nâng đồ, hãy dùng cả cánh tay và giữ vật gần cơ thể, tránh chỉ dùng lực của cẳng tay và cổ tay.

Lời kết

Hội chứng đau khuỷu tay tennis là một minh chứng rõ ràng cho thấy các chấn thương do quá tải có thể xảy ra ở bất cứ đâu, với bất kỳ ai, không chỉ riêng trong lĩnh vực thể thao. Bằng cách nhận biết sớm các dấu hiệu của tình trạng viêm gân này và hiểu rằng nguyên nhân sâu xa đến từ các hoạt động lặp đi lặp lại, bạn có thể chủ động hơn trong việc điều chỉnh thói quen làm việc và sinh hoạt. Đừng chủ quan với những cơn đau ở khuỷu tay, bởi việc lắng nghe và phản hồi lại những tín hiệu của cơ thể chính là cách tốt nhất để duy trì một cuộc sống năng động và không bị giới hạn bởi sự khó chịu.

Lưu ý quan trọng: Bài viết này chỉ mang mục đích chia sẻ thông tin và kiến thức tham khảo, không nhằm mục đích chẩn đoán hay thay thế cho lời khuyên từ các chuyên gia y tế. Nếu bạn có các vấn đề về sức khỏe, vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc người có chuyên môn để được tư vấn chính xác.