Thoát vị đĩa đệm chèn ép rễ thần kinh: Dấu hiệu nào cần phẫu thuật cột sống?

Khi nhận được chẩn đoán thoát vị đĩa đệm, đặc biệt là khi nó đi kèm với cụm từ “chèn ép rễ thần kinh”, rất nhiều câu hỏi và lo lắng sẽ xuất hiện. Trong đó, câu hỏi lớn nhất, ám ảnh nhất có lẽ là: “Liệu tôi có phải phẫu thuật không?”. Nỗi sợ về một cuộc phẫu thuật cột sống phức tạp, những rủi ro tiềm ẩn và quá trình phục hồi dài ngày khiến nhiều người bệnh cảm thấy hoang mang, bế tắc.

Tuy nhiên, một tin tốt là phẫu thuật không phải lúc nào cũng là lựa chọn đầu tiên và duy nhất. Trên thực tế, có đến 90% các trường hợp thoát vị đĩa đệm có thể cải thiện tốt với các phương pháp điều trị bảo tồn. Vậy, lằn ranh giữa việc điều trị bảo tồn và chỉ định phẫu thuật nằm ở đâu? Dấu hiệu nào cần phẫu thuật? Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc đó một cách rõ ràng nhất.

1. Hiểu đúng về thoát vị đĩa đệm và chèn ép rễ thần kinh

Đĩa đệm là những “miếng đệm” nằm giữa các đốt sống, có vai trò như bộ giảm xóc, giúp cột sống linh hoạt. Thoát vị đĩa đệm xảy ra khi nhân nhầy bên trong đĩa đệm bị thoát ra ngoài qua một vết rách ở vòng bao xơ bên ngoài.

Khối thoát vị này có thể không gây ra triệu chứng gì nếu nó không chạm vào các cấu trúc xung quanh. Vấn đề chỉ thực sự nghiêm trọng khi khối thoát vị đủ lớn để gây chèn ép rễ thần kinh – các dây thần kinh đi ra từ tủy sống để chi phối cảm giác và vận động cho các bộ phận khác của cơ thể.

Khi rễ thần kinh bị chèn ép, nó sẽ gây ra các triệu chứng điển hình như đau thần kinh tọa (cơn đau buốt chạy dọc từ thắt lưng xuống mông và chân), tê bì, yếu cơ.

2. Điều trị bảo tồn: “Tuyến phòng thủ” đầu tiên và hiệu quả nhất

Đối với hầu hết các trường hợp, mục tiêu ban đầu không phải là loại bỏ khối thoát vị ngay lập tức, mà là giảm viêm, giảm áp lực lên rễ thần kinh và để cơ thể tự chữa lành. Đây chính là nguyên tắc của điều trị bảo tồn.

Các phương pháp điều trị bảo tồn hiệu quả bao gồm:

• Nghỉ ngơi hợp lý và điều chỉnh hoạt động: Tránh các tư thế và hoạt động gây đau như ngồi lâu, cúi gập người, mang vác nặng.
• Sử dụng thuốc theo chỉ định: Bác sĩ có thể kê các loại thuốc kháng viêm, giảm đau, giãn cơ hoặc thuốc chuyên trị đau thần kinh để kiểm soát triệu chứng trong giai đoạn cấp.
• Vật lý trị liệu: Đây là phương pháp nền tảng. Các chuyên gia vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn bạn các bài tập được thiết kế riêng để:
  • Tăng cường sức mạnh cho các nhóm cơ lõi (cơ bụng, cơ lưng).
  • Cải thiện sự linh hoạt và tư thế cột sống.
  • Giảm áp lực lên đĩa đệm và rễ thần kinh.
• Tiêm ngoài màng cứng: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể thực hiện thủ thuật tiêm thuốc kháng viêm mạnh (corticosteroid) trực tiếp vào khu vực quanh rễ thần kinh bị chèn ép để giảm viêm và đau nhanh chóng.

Thông thường, bệnh nhân sẽ được áp dụng các phương pháp điều trị bảo tồn này trong một khoảng thời gian nhất định (thường là từ 6 tuần đến 3 tháng). Nếu các triệu chứng cải thiện tốt, phẫu thuật sẽ không cần thiết.

3. 5 “Cờ Đỏ”: Dấu hiệu nào cảnh báo bạn cần cân nhắc phẫu thuật?

Phẫu thuật sẽ được đặt ra khi các phương pháp bảo tồn không còn hiệu quả, hoặc khi xuất hiện các dấu hiệu cho thấy dây thần kinh đang bị tổn thương nghiêm trọng. Đây là những “cờ đỏ” mà bạn và bác sĩ cần đặc biệt lưu ý.

Dấu hiệu 1: Cơn đau dữ dội, kéo dài và không đáp ứng điều trị

Nếu bạn đã tuân thủ nghiêm ngặt và tích cực các phương pháp điều trị bảo tồn trong một thời gian hợp lý (ví dụ: trên 6 tuần) mà cơn đau không hề thuyên giảm, thậm chí còn tồi tệ hơn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng đi lại, làm việc và ngủ nghỉ, thì đây là lúc cần thảo luận với bác sĩ về lựa chọn phẫu thuật cột sống.

Dấu hiệu 2: Yếu cơ tiến triển

Đây là một trong những dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm nhất. Chèn ép rễ thần kinh kéo dài có thể làm tổn thương khả năng dẫn truyền tín hiệu vận động.

• Biểu hiện: Bạn có thể cảm thấy một bên chân hoặc tay yếu đi rõ rệt. Các dấu hiệu cụ thể bao gồm:
  • Khó nhấc mũi chân lên (bàn chân rũ).
  • Dễ bị vấp ngã khi đi lại.
  • Không thể đứng bằng gót chân hoặc mũi chân.
  • Cảm giác yếu khi cầm nắm, làm rơi đồ vật (đối với thoát vị đĩa đệm cổ).
• Sự yếu cơ ngày càng nặng là một dấu hiệu cho thấy dây thần kinh đang bị tổn thương không hồi phục và cần được giải ép sớm.

Dấu hiệu 3: Tê bì hoặc mất cảm giác nghiêm trọng

Cảm giác tê bì nhẹ là triệu chứng phổ biến. Tuy nhiên, nếu tình trạng tê bì ngày càng lan rộng, dày đặc và tiến triển thành mất cảm giác ở một vùng da nào đó, đây là một dấu hiệu đáng báo động. Nó cho thấy tín hiệu cảm giác từ vùng đó về não đã bị chặn đứng.

Dấu hiệu 4: Rối loạn chức năng ruột và bàng quang (Hội chứng đuôi ngựa)

Đây là một tình trạng cấp cứu y tế tuyệt đối. Hội chứng đuôi ngựa (Cauda Equina Syndrome) xảy ra khi khối thoát vị lớn chèn ép vào chùm rễ thần kinh ở cuối tủy sống, chi phối chức năng của bàng quang và ruột.

• Các triệu chứng “báo động đỏ” bao gồm:
  • Mất kiểm soát tiểu tiện hoặc đại tiện (són tiểu, són phân).
  • Bí tiểu đột ngột.
  • Mất cảm giác ở vùng yên ngựa (vùng da tiếp xúc với yên ngựa khi ngồi, bao gồm háng, mông và cơ quan sinh dục).
• Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào trong số này, hãy đến phòng cấp cứu của bệnh viện gần nhất ngay lập tức. Việc phẫu thuật cột sống cấp cứu cần được thực hiện trong vòng 24-48 giờ để tránh các tổn thương thần kinh vĩnh viễn.

Dấu hiệu 5: Tái phát nhiều lần ảnh hưởng nặng nề đến chất lượng sống

Ngay cả khi các triệu chứng không ở mức độ cấp cứu, nhưng các đợt đau và tê bì cứ tái đi tái lại nhiều lần trong năm, khiến bạn không thể làm việc, chơi thể thao hay tận hưởng cuộc sống, thì phẫu thuật theo kế hoạch (mổ phiên) cũng là một lựa chọn hợp lý cần được thảo luận kỹ lưỡng với bác sĩ.

Lời kết

Thoát vị đĩa đệm không đồng nghĩa với phẫu thuật. Điều trị bảo tồn vẫn là nền tảng và mang lại thành công cho phần lớn bệnh nhân. Tuy nhiên, việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo – từ cơn đau không dứt, yếu cơ tiến triển cho đến các triệu chứng cấp cứu của hội chứng đuôi ngựa – là vô cùng quan trọng.

Quyết định phẫu thuật cột sống là một quyết định lớn. Hãy trở thành một bệnh nhân thông thái bằng cách trao đổi cởi mở với bác sĩ chuyên khoa, hiểu rõ về tình trạng của mình và cùng nhau đưa ra lựa chọn điều trị tốt nhất để bạn sớm quay trở lại với một cuộc sống năng động và không còn đau đớn.

Lưu ý quan trọng: Bài viết này chỉ mang mục đích chia sẻ thông tin và kiến thức tham khảo, không nhằm mục đích chẩn đoán hay thay thế cho lời khuyên từ các chuyên gia y tế. Nếu bạn có các vấn đề về sức khỏe, vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc người có chuyên môn để được tư vấn chính xác.

Bên cạnh việc thay đổi lối sống và dinh dưỡng, việc chủ động bổ sung các dưỡng chất từ hồng sâm như Rg3 là một giải pháp được nhiều người lựa chọn để hỗ trợ sức khỏe xương khớp. Nổi bật trong số đó, The Root là sản phẩm được nghiên cứu nhằm hỗ trợ giảm viêm và nuôi dưỡng sụn khớp từ gốc. Bạn có thể tìm hiểu thêm về The Root như một người bạn đồng hành, góp phần mang lại sự vận động thoải mái và linh hoạt hơn mỗi ngày.